• Tweet

Umowa na system Wisła podpisana

     System Wisła będzie jednym z głównych elementów tworzących system obrony powietrznej kraju. W dniu 28 marca br. w Warszawie w siedzibie PIT-RADWAR S.A. minister ON Mariusz Błaszczak podpisał umowę na dostawy przeciwlotniczych i przeciwrakietowych zestawów rakietowe średniego zasięgu w ramach I fazy programu Wisła. W uroczystości uczestniczył prezydent RP i zwierzchnik Sił Zbrojnych Andrzej Duda, Prezes Rady Ministrów Mateusz Morawiecki oraz ambasador USA w Polsce Paul W. Jones. "Nad Wisłą jest bezpiecznie dzięki temu, że dziś podpisujemy umowę, która spowoduje dostarczenie do Polski nowoczesnego systemu. Dołączamy do elitarnego grona państw posiadających skuteczną obronę, posiadających broń, która zapewnia bezpieczeństwo" – zaznaczył podczas wczorajszej uroczystości szef MON Mariusz Błaszczak.

Choć umowę na pozyskanie systmu Wisła podpisał aktualny szef MON Mariusz Błaszczak, to do osiągniętego sukcesu przyczyniło się wiele innych osób podejmujących konieczne decyzje, przygotowujących wymagania i stosowne dokumenty oraz prowadzących wielomiesięczne negocjacje. Fot. st.szer Wojciech Król/CO MON.

  Pierwsza faza programu dotyczy pozyskania dwóch baterii Patriot w konfiguracji 3+ z systemem IBCS. "To rzeczywiście wydarzenie bardzo ważne w historii naszego kraju, to kontrakt zbrojeniowy najwyższy w historii. To kontrakt dzięki, któremu do Polski trafią także nowoczesne technologie, na podstawie wynegocjowanego offsetu, ale także na podstawie polonizacji elementów  tego systemu. Polskie firmy będą produkowały elementy wyrzutni, będą produkowały pojazdy, które będą służyły transportowi, będą także produkowały system łączności" – minister Mariusz Błaszczak podkreślił rolę offsetu oraz udziału polskiego przemysłu obronnego w realizacji umowy.

  "To niezwykły, historyczny moment, to wprowadzenie polskiej armii i Rzeczypospolitej Polskiej w zupełnie nowy świat supernowoczesnej technologii, nowoczesnego uzbrojenia, środków obronnych" – przekonywał prezydent Andrzej Duda. "To jest najnowocześniejsza broń, która będzie też częściowo tutaj, w Polsce produkowana, będzie zintegrowana z systemami amerykańskimi. Będziemy dzięki temu dużo bezpieczniejsi" – podkreślił z kolei premier Mateusz Morawiecki.

  Polska za  system Patriot razem z systemem zarządzania polem walki zapłaci 4 miliardy 750 milionów dolarów. "To dobra cena. Niezwłocznie przystąpimy do II fazy negocjacji" – stwierdził minister. "Umowa na elementy systemu Wisła to olbrzymie osiągnięcie polskich negocjatorów. Początkowa cena jaką nam zaproponowano to 10,5 mld dolarów" - dodał. W ramach tej wartości zawartych zostanie łącznie 10 umów: 5 umów z rządem USA (umowa główna dostawy, dwie umowy szkoleniowe, umowa na sprzęt kryptograficzny oraz umowa na elementy systemu LINK-16) oraz 5 umów krajowych (umowa na pojazdy Jelcz, umowa na Mobilne Węzły Łączności, umowa na pojazdy do transportu rakiet, umowa na kabiny F-OPS i umowa na kabiny C-OPS, E-OPS).

  Zdaniem szefa MON umowa na elementy I etapu systemu Wisła to olbrzymie osiągnięcie polskich negocjatorów. Wynegocjowane warunki umowy, w tym jej wartość, to wynik kilkumiesięcznych negocjacji prowadzonych przez przedstawicieli MON. W ich trakcie dokonano szczegółowej analizy przedstawionych rozwiązań i dokonano wyboru najbardziej korzystnych z punktu widzenia operacyjnego i ekonomicznego. Ponadto podjęto m.in. decyzje o zmianie (w I fazie) konfiguracji na typową dla US Army w zakresie IBCS i pozyskaniu poprzez program FMS jedynie kluczowych elementów systemu oraz, że pozostałe elementy zakupione zostaną w ramach procedur krajowych od polskiego przemysłu obronnego. Obniżenie wartości umowy nie ma wpłynąć na gotowość bojową pozyskiwanego systemu.

W wyniku zawartych umów na dostawy oraz offsetowych PGZ S.A. uzyska technologię i wiedzę pozwalającą na ponad 90% udziału w produkcji wyrzutni M903 i jej komponentów. Fot. Maiusz Cielma/Dziennik Zbrojny

  Minister ON Mariusz Błaszczak podkreślił, że Polska będzie drugim krajem na świecie po Stanach Zjednoczonych z najnowocześniejszymi zestawami Patriot z systemem IBCS. "Ten system został kupiony dla Wojska Polskiego ze względu również na to, że w Polsce stacjonują wojska Paktu Północnoatlantyckiego, również wojska Stanów Zjednoczonych, a więc ten system zapewni bezpieczeństwo i zapewni integrację Wojska Polskiego z armią Stanów Zjednoczonych. To też bardzo ważne osiągnięcie" – zaznaczył. Także ambasador USA w Polsce Paul W. Jones podkreślał pozytywne skutki nabycia przez Polskę systemu IBCS/Patriot. "Umowa na zakup systemu Patriot oznacza, że Polska będzie bezpieczniejsza, NATO silniejsze, a nasza współpraca wojskowa bliższa niż kiedykolwiek. Jesteśmy sojusznikami na zawsze" - mówił.

Poglądowa struktura głównych elementów systemu Wisła zamówionych w I fazie programu. Grafika PGZ S.A.

  System Wisła będzie jednym z głównych elementów tworzących system obrony powietrznej kraju. Jego podstawowym zadaniem będzie zwalczanie taktycznych rakiet balistycznych krótkiego zasięgu (w tym manewrujących), rakiet samosterujących oraz pilotowanych środków napadu powietrznego w całym zakresie prędkości i wysokości lotu, wykorzystywanych przez lotnictwo taktyczne, jak również zwalczanie bezpilotowych statków powietrznych. System IBCS/Patriot, dostarczony do Polski w ramach programu Wisła ma sprawić, że Polska uzyska bardzo wysoką odporność na ataki z powietrza. System będzie monitorować przestrzeń powietrzną przez 24 godziny na dobę,  samodzielnie rozpozna zagrożenie, np. rakietę lub wrogi samolot i będzie w stanie go unieszkodliwić w ciągu kilkunastu sekund. System pozwoli Siłom Zbrojnym RP na osiągnięcie zdolności operacyjnej do zapewnienia osłony ważnych obiektów, centrów administracyjno-gospodarczych, wojsk w rejonach operacyjnego rozwinięcia i w trakcie połączonej operacji obronnej, w układzie narodowym i sojuszniczym.

Cechy i korzyści z pozyskania systemu IBCS. Grafika Northrop Grumman Corp.

  Sercem systemu Wisła będzie system dowodzenia i kontoli IBCS, który zintegruje sygnały o sytuacji powietrznej z różnych części Polski i wyeliminuje zagrożenie w najbardziej skuteczny sposób, zanim niebezpieczny obiekt uzyska informację o namierzeniu. Nowatorska koncepcja tego systemu wprowadzająca zdolność do budowy sieciocentrycznego ugrupowania bojowego (jedno z kluczowych wymagań operacyjnych dla systemu Wisła) pozwala w pełni wykorzystać potencjał bojowy systemu. Na wyposażeniu systemu Patriot, pozyskiwanego przez Polskę znajdują się najnowocześniejsze i najbardziej zaawansowane technologicznie rakiety PAC-3MSE zdolne między innymi do zwalczania rakiet balistycznych krótkiego zasięgu (SRBM), w tym manewrujących. Szczegółowe parametry techniczne ww. rakiet oraz zdolność systemu do zwalczania określonej klasy zagrożeń są informacją niejawną.

  Przy okazji zawarcia umowy warto przypomnieć historię realizacji programu pozyskania zestawów rakietowych obrony powietrznej średniego zasięgu kryptonim Wisła. W dniu 29 września 2014 roku ówczesny Minister ON Tomasz Siemoniak podpisał wniosek na pozyskanie systemu Wisła, co zakończyło fazę analityczno-koncepcyjną tego programu.  Kolejna ważna data to 21 kwietnia 2015 roku, kiedy to Rady Ministrów przyjęła rekomendację MON w sprawie realizacji programu Wisła w trybie negocjacji międzyrządowych ze Stanami Zjednoczonymi i pozyskania dla Sił Zbrojnych RP systemu Patriot. Kolejne konkretne decyzje zapadły dopiero rok po wyborach parlamentarnych przeprowadzonych jesienią 2015 roku. We wrześniu 2016 roku rządowi USA przekazano zapytanie ofertowe (Letter of Request – LOR) w sprawie pozyskania 8 baterii przeciwlotniczego i przeciwrakietowego zestawu rakietowego średniego zasięgu Patriot w konfiguracji 3+ ze zintegrowanym systemem kierowania walką IBCS. W marcu 2017 roku stronie amerykańskiej przesłano aktualizację LOR. W dniu 7 listopada 2017 roku amerykańska Agencja Współpracy Obronnej poinformowała Kongres USA o zamiarze sprzedaży stronie polskiej systemu rakietowego IBCS/Patriot, o maksymalnej wartości 10,5 mld USD. Następnie 6 grudnia 2017 roku strona amerykańska przekazała projekt umowy FMS (Foreign Military Sales) na zakup systemu Wisła. Z uwagi na nieakceptowalny koszt umowy, podjęto decyzję o rozpoczęciu negocjacji ze stroną amerykańską. W grudniu i styczniu przedstawiciele strony polskiej, pod przewodnictwem Pełnomocnika MON ds. Pozyskania i Wdrożenia do SZ RP Systemu Wisła przebywali w USA, w celu uzgodnienia zapisów umowy. W trakcie uzgodnień dokonano zmian (w I fazie) konfiguracji na typową dla US Army w zakresie IBCS i pozyskaniu poprzez umowę FMS jedynie kluczowych elementów systemu oraz ustalono, że pozostałe elementy zostaną zakupione w ramach procedur krajowych od polskiego przemysłu obronnego. Działania te umożliwiły znaczącą redukcję kosztów umowy LOA oraz przyspieszenie dostaw – obie baterie mają trafić do Polski w 2022 roku. W dniu 26 stycznia br. uzgodniono treść LOA, w tym przede wszystkim konfigurację pozyskiwanych zestawów oraz harmonogram płatności i dostaw. W marcu br. zakończono negocjacje ze stroną amerykańską.

Podpisana umowa "Letter of Offer and Acceptance" rozpoczyna wdrażanie w Siłach Zbrojnych RP systemu Patriot. Biorąc pod uwagę dopiero planowane zamówienie na II fazę, proces ten może trwać nawet dłużej niż dekadę, a jego ostateczny koszt trudny jest dziś do oszacowania. Fot. st.szer Wojciech Król/CO MON.

  Zakłada się, że całkowity koszt I fazy programu Wisła wyniesie około 4,75 mld USD (16,6 mld PLN). Kwota ta zawiera w sobie zarówno wartość netto umów FMS, jak również wartość brutto umów z polskim przemysłem obronnym. W ramach tej wartości zawarte zostanie łącznie 10 umów: 5 umów z rządem USA (umowa główna dostawy, dwie umowy szkoleniowe, umowa na sprzęt kryptograficzny oraz umowa na elementy systemu LINK-16) oraz 5 umów krajowych (umowa na pojazdy Jelcz, umowa na Mobilne Węzły Łączności, umowa na pojazdy do transportu rakiet, umowa na kabiny F-OPS, umowa na kabiny C-OPS, E-OPS).

  Faza pierwsza dotyczy pozyskania dwóch baterii Patriot w konfiguracji 3+ z systemem IBCS. Na mocy podpisanej umowy polska armia ma otrzymać:

• 4 radary AN/MPQ-65,
• 4 stanowiska kierowania walką ECS (Engagement Control Station),
• 16 wyrzutni M903, 208 rakiet PAC-3MSE, 6 stanowisk kierowania i dowodzenia EOC (Engagement Operation Center) oraz
• 12 radiolinii IBCS (IFCN Relay - Integrated Fire Control Network Relay).

  Umowa przewiduje dostarczenie stronie polskiej także elementów wyposażenia technicznego, logistycznego i szkoleniowego. Dodatkowo od polskiego przemysłu obronnego planuje się pozyskanie: pojazdów Jelcz, Mobilnych Węzłów Łączności, pojazdów do transportu rakiet, kabin kierowania i dowodzenia F-OPS, C-OPS, E-OPS. Zakłada się, że bateria systemu Wisła w polskiej konfiguracji będzie obsługiwana przez około 200 żołnierzy.

  Wynegocjowane warunki umowy, w tym jej wartość są wynikiem kilkumiesięcznych negocjacji prowadzonych przez przedstawicieli MON. W ich trakcie dokonano szczegółowej  analizy przedstawionych rozwiązań i dokonano wyboru najbardziej korzystnych z punktu widzenia operacyjnego i ekonomicznego. Ponadto podjęto m.in. decyzje o zmianie (w I fazie) konfiguracji na typową dla US Army w zakresie IBCS i pozyskaniu poprzez program FMS jedynie kluczowych elementów systemu oraz, że pozostałe elementy zakupione zostaną w ramach procedur krajowych od polskiego przemysłu obronnego. Obniżenie wartości umowy nie wpływa na gotowość bojową pozyskiwanego systemu. 

  Harmonogram płatności jest rozłożony na lata 2018-2022 (w sposób nierównomierny). Pierwsza płatność nastąpi niezwłocznie po podpisaniu umowy (tzw. Initial Deposit). Dostawa obu baterii systemu IBCS/Patriot planowana jest do końca 2022 roku. Osiągnięcie wstępnej gotowości operacyjnej (Initial Operational Capability – IOC) planowane jest na przełomie 2023 i 2024 roku. Obecnie trwa systematyczne szkolenie językowe i techniczne w krajowych ośrodkach szkolenia. Od 2020 roku planowane jest kierowanie personelu na kursy i szkolenia w USA, w tym specjalistyczne szkolenia językowe.

W dniu 23 marca br. podpisano także umowy offsetowe do programu Wisła. Transfer technologii wyceniony na ok. 950 mln zł. (46 zobowiązań offsetowych) wzmocnić ma możliwości polskiego przemysłu obronnego. Beneficjentami offsetu są:

• Polska Grupa Zbrojeniowa S.A.,
• Wojskowe Zakłady Uzbrojenia w Grudziądzu,
• Wojskowe Zakłady Elektroniczne w Zielonce,
• Wojskowe Zakłady Łączności w Zegrzu,
• PIT-Radwar w Warszawie,
• Huta Stalowa Wola,
• Wojskowe Zakłady Lotnicze Nr 1 w Łodzi,
• Wojskowe Zakłady Lotnicze Nr 2 w Bydgoszczy,
• MESKO,
• Centrum Techniki Morskiej.

Przy okazji uroczystości związanej z podpisaniem umowy po raz pierwszy publicznie zaprezentowano opracowany przez firmę PIT-RADWAR S.A. prototypu systemu radiolokacji pasywnej PET/PCL, który w II fazie zamówienia ma się stać elementem systemu Wisła. Fot. PGZ S.A.

  Planowana II faza programu obejmuje pozyskanie pozostałych 6 baterii Patriot z IBCS, wraz z radarem dookólnym AESA oraz rakietami niskokosztowymi SkyCeptor. Ponadto planowane jest pozyskanie z PPO radarów wczesnego wykrywania P-18PL i radarów pasywnych PET/PCL. Rozpoczęcie rozmów dotyczących drugiej fazy programu Wisła planowane jest niezwłocznie po podpisaniu LOA. Pierwsze polsko-amerykańskie spotkanie planowane jest na dzień 16 kwietnia tego roku.

(Opracowano z wykorzystaniem informacji prasowej Ministerstwa Obrony Narodowej. Redakcja.)

• Tweet