2020-03-28 17:28:22
Wydatki na modernizację techniczną w 2019 roku
Kilka dni temu informowaliśmy o wstępnym wykonaniu wydatków na obronność w 2019 roku. Z danych tych wynikało, że na finansowanie Planu Modernizacji Technicznej Sił Zbrojnych RP przeznaczono 10,842 mld PLN. Dzięki informacjom uzyskanym z Inspektoratu Uzbrojenia i Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych, dziś możemy przedstawić bardziej szczegółowo, które konkretne zadania związane z unowocześnieniem polskiej armii finansowano w ubiegłym roku. Programem, na który wyasygnowano najwięcej pieniędzy, podobnie jak rok wcześniej, okazał się zakup przeciwlotniczych i przeciwrakietowych zestawów rakietowych średniego zasięgu Wisła. Była to kwota 3.319,9 mln PLN, co stanowiło niemal 36% łącznych wydatków Inspektoratu Uzbrojenia na Centralne Plany Rzeczowe.
Na zakup przeciwlotniczych i przeciwrakietowych zestawów rakietowych średniego zasięgu w ramach I fazy programu Wisła w latach 2018-2019 wydatkowano razem 8,7 mld PLN, czyli ok. 2,29 mld USD. Do spłaty pozostało zatem jeszcze ok. 2,46 mld USD oraz większość z ok. 4 mld PLN podatku VAT. Fot. USAF.
Przedstawione poniżej informacje dotyczą wydatków poniesionych w ubiegłym roku przez Inspektorat Uzbrojenia oraz Inspektorat Wsparcia Sił Zbrojnych i oparte są o dane otrzymane z obu instytucji. Zacznijmy od omówienia tych pierwszych.
Na finansowanie potrzeb modernizacyjnych Sił Zbrojnych RP w ramach Centralnych Planów Rzeczowych (CPR) Inspektorat Uzbrojenia (IU) wydatkował w 2019 roku łącznie 9.234,2 mln PLN, w tym 7.954,1 mln PLN w zakresie Planu Modernizacji Technicznej (PMT) oraz 466,4 mln PLN z Funduszu Modernizacji Technicznej Sił Zbrojnych (FMSZ) i 813,7 mln PLN z Planu Zakupu Środków Materiałowych (PZŚM).
Podział tych wydatków na poszczególne Rodzaje Sił Zbrojnych był następujący:
- Siły Powietrzne – 3.960,4 mln PLN (w tym 3.460,0 mln PLN w ramach PMT);
- Wojska Lądowe – 2.717,7 mln PLN (w tym 2.525,2 mln PLN w ramach PMT);
- Marynarka Wojenna – 718,7 mln PLN (w tym 713,6 mln PLN w ramach PMT);
- Wojska Obrony Terytorialnej – 468,7 mln PLN (w tym 468,0 mln PLN w ramach PMT);
- Śmigłowce S-70i dla Wojsk Specjalnych – 442,8 mln PLN (całość w ramach PMT);
- Pozostałe wydatki – 925,9 mln PLN (w tym 344,5 mln PLN w ramach PMT).
Wydatki Inspektoratu Uzbrojenia poniesione w 2019 roku w ramach Centralnych Planów Rzeczowych z podziałem na poszczególne Rodzaje Sił Zbrojnych. Kwoty w mln PLN.
Najwyższe nakłady w 2019 roku poniesiono na Siły Powietrzne. Wyniosły one 3.960,4 mln PLN, co stanowiło 43% łącznych wydatków IU na CPR.
Największy udział w tych wydatkach, podobnie jak rok wcześniej, miały płatności (w większości zaliczki) wynikające z umowy na pozyskanie przeciwlotniczych i przeciwrakietowych zestawów rakietowych średniego zasięgu IBCS/Patriot w ramach programu Wisła. Na ten cel przeznaczono aż 3.319,9 mln PLN, w tym 2.948,0 mln PLN w ramach PMT i 371,9 mln PLN z FMSZ i PZŚM. To ponad jedna trzecia łącznych wydatków IU na CPR. Tak wysokie wydatki na ten cel nie powinny jednak dziwić. Wartość zawartego w 2018 roku kontraktu na I fazę programu Wisła wyniosła bowiem 4,75 mld USD, co po kursie 3,8 PLN za USD daje kwotę 18,0 mld PLN netto (ok. 22,2 mld PLN brutto). Zgodnie z harmonogramem zawartym w umowie, płatności muszą zakończyć się do 2022 roku. W 2018 roku na zakup Patriotów przeznaczono 5.432,4 mld PLN. Z płatnością dokonaną w ubiegłym roku wydatkowano razem 8.752,3 mln PLN, czyli ok. 40% wartości brutto kontraktu i prawie 50% tego, co należy zapłacić stronie amerykańskiej (większość podatku VAT zostanie odprowadzona w ostatnich latach realizacji umowy do polskiego Urzędu Skarbowego). Płatności z tytułu realizacji programu Wisła następują nieco szybciej niż początkowo planowano z powodu opóźnień w wykonaniu innych zadań modernizacyjnych. Wynikają jednak z tego pewne korzyści. Po pierwsze, resort obrony może w pełni wykorzystać dostępny budżet zaplanowany na dany rok na CPR i nie oddawać na koniec roku środków do Ministerstwa Finansów. Po drugie, dokonanie wcześniejszych płatności pozwoli w kolejnych latach na finansowanie w większym stopniu innych programów modernizacyjnych. Warto także zwrócić uwagę, że w latach 2018-2019 dokonano spłaty rat po stosunkowo dobrym kursie dolara (w odniesieniu do obecnego). Ma to duże znaczenie, bowiem płatności za poszczególne transze odbywają się w dolarach po kursie bieżącym, a nie określonym w dniu podpisania umowy. Co może zdziwić wielu Czytelników, kontrakty międzyrządowe zawierane w trybie FMS (Foreign Military Sales) nie posiadają zabezpieczeń kursowych. Jak duże ma to znaczenie? W skali całego kontraktu, wzrost kursu dolara o 20 groszy przekłada się na zwiększenie płatności aż o 1 mld PLN! Wydatek poniesiony w 2019 roku na program Wisła w większości przeznaczony został dla amerykańskich wykonawców, ale obejmował także zaliczki wypłacone polskim zakładom z tytułu umów podpisanych w ubiegłym roku, z firmą Jelcz Sp. z o.o. na dostawy 73 szt. ciężarówek do transportu poszczególnych elementów systemu IBCS/Patriot oraz z Wojskowymi Zakładami Uzbrojenia S.A. na dostawę 8 szt. samochodów transportowo-załadowczych.
Drugą pozycją z obszaru Sił Powietrznych pod względem wartości była płatność w wysokości 285,2 mln PLN wynikająca z zakupu średnich samolotów do przewozu najważniejszych osób w państwie Boeing 737-800 NG w wersji BBJ2. Finasowanie tej umowy powinno zakończyć się w 2020 roku.
Do 5. Lubuskiego Pułku Artylerii w 2019 roku dostarczono kompletny Dywizjonowy Moduł Ogniowy Regina, w tym 24 samobieżne armatohaubice Krab kalibru 155 mm. Między innymi za realizację tej dostawy HSW S.A. otrzymała w ubiegłym roku wynagrodzenie w wysokości 543,8 mln PLN. Fot. 5. Pułk Artylerii.
Na modernizację Wojsk Lądowych IU wydatkował łącznie 2.717,7 mld PLN, co stanowiło 43% łącznych nakładów na CPR. Najwięcej wydano na program Regina, związany z zakupem 155 mm haubic samobieżnych Krab i innego sprzętu wchodzącego w skład Dywizjonowych Modułów Ogniowych. Na ten cel wydatkowano 543,8 mln PLN. Kolejny duży wydatek, na kwotę 243,3 mln PLN związany był z zakupem samobieżnych przeciwlotniczych zestawów rakietowych Poprad. Istotne nakłady dotyczyły także zakupu: wieloprowadnicowych wyrzutni rakietowych HIMARS w ramach programu Homar (zaliczka w wysokości 234,2 mln PLN), Kompanijnych Modułów Ogniowych 120 moździerzy samobieżnych Rak (260,8 mln PLN), KTO Rosomak (207,9 mln PLN) oraz ciężkich kołowych pojazdów ewakuacji i ratownictwa technicznego Hardun (153,4 mln PLN).
Wydatki poniesione przez IU na modernizację Marynarki Wojennej RP w 2019 roku wyniosły 718,7 mln PLN. Najwyższe płatności dotyczyły jednak nie budowy nowych okrętów, ale 25% zaliczki z tytułu zamówienia śmigłowców AW-101 w wersji zwalczania okrętów podwodnych i bojowego poszukiwania i ratownictwa (ZOP/CSAR). Na ten cel wydatkowano 412,5 mln PLN. Druga istotna płatność na kwotę 189,1 mln PLN przeznaczona została na finansowanie budowy niszczycieli min typu Kormoran II.
Na nakłady z tytułu zakupów sprzętu i uzbrojenia dla tworzonych Wojsk Obrony Terytorialnej (WOT) w 2019 roku z budżetu IU przeznaczono 468,7 mln PLN. Ze środków tych finansowano m.in. pozyskanie: sprzętu optoelektronicznego (116,7 mln PLN), uniwersalnych kamizelek ochronnych (52,3 mln PLN), wojskowych hełmów kompozytowych (48,2 mln PLN), karabinów maszynowych i karabinów wyborowych (44,1 mln PLN), samochodów średniej ładowności wysokiej mobilności Jelcz 442.32 (39,6 mln PLN), czy też bezzałogowych statków powietrznych klasy mini typu FlyEye (31,2 mln PLN). Należy przy tym pamiętać, że na potrzeby WOT wydatkowano także dodatkowe środki z PMT, będące jednak w dyspozycji innych dysponentów budżetowych.
Z wysokich ubiegłorocznych wydatków należy jeszcze napisać o płatności 442,8 mln PLN za śmigłowce S-70i Black Hawk przeznaczone do prowadzenia powietrznych operacji specjalnych. Na pozostałe wydatki w ramach CPR IU przeznaczył 925,9 mln PLN, w tym 344,5 mln PLN w ramach PMT.
Wykaz najważniejszych wydatków na finansowanie Centralnych Planów Rzeczowych, w tym głównie Planu Modernizacji Technicznej, poniesionych w 2019 roku przez Inspektorat Uzbrojenia.
Wykonawcą części zadań zapisanych w PMT jest także Inspektorat Wsparcia Sił Zbrojnych (IWSZ). W 2019 roku wydatkował on na ten cel 2.046,1 mln PLN (19,1% łącznych nakładów na PMT). Dodatkowo na potrzeby związane z modernizacją techniczną IWSZ w ubiegłym roku zapłacił 131,5 mln PLN ze środków Funduszu Modernizacji Sił Zbrojnych. Większość płatności było związanych z przeglądami, remontami oraz modyfikacjami sprzętu wojskowego i uzbrojenia będącego na wyposażeniu Sił Zbrojnych RP. Istotne kwoty wydatkowano m.in. na: remonty jednostek pływających Marynarki Wojennej (210,38 mln PLN), remonty i bieżące zabezpieczenie eksploatacji samolotu F-16 i C-130 (173,9 mln PLN), remonty sprzętu rakietowego (107,8 mln PLN), remonty śmigłowców Mi-24 (83,1 mln PLN), remonty silników F100 samolotów F-16 (71,2 mln PLN) oraz remonty agregatów do statków powietrznych i silników lotniczych (70,5 mln PLN).
Wykaz najważniejszych wydatków poniesionych w 2019 roku w ramach Planu Modernizacji Technicznej SZ RP oraz Funduszu Modernizacji Sił Zbrojnych przez Inspektorat Wsparcia Sił Zbrojnych.
Wydatki na finansowanie PMT poniesione w 2019 roku przez IU i IWSZ wyniosły razem 10.000,2 mln PLN. Oznacza to, że ubiegłoroczne nakłady pozostałych dysponentów budżetowych ujęte w PMT wyniosły ok. 842 mln PLN.
Na zakończenie warto napisać, że według szacunków autora ponad 5,8 mld PLN, czyli powyżej 54% łącznych nakładów na PMT w 2019 roku wydatkowano na finansowanie zadań zapisanych w ramach priorytetowych Programów Operacyjnych, co jest dość dobrym wynikiem. Pozytywnie należy również ocenić stosunkowo wysoki wskaźnik udziału polskiego przemysłu obronnego w łącznych ubiegłorocznych wydatkach na PMT, który według autora można oszacować na poziomie 52-60%.
Tomasz Dmitruk
Autor pragnie podziękować Inspektoratowi Uzbrojenia oraz Inspektoratowi Wsparcia Sił Zbrojnych za przekazane informacje.
