2011-10-29 23:41:35
Struktury LWP: etat batalionu szturmowego z 1964 roku
Prócz pododdziałów rozpoznania ogólnowojskowego od lat 50-tych XX wieku rozwijano również formacje specjalnego przeznaczenia, najpierw były to samodzielne plutony, potem kompanie. Koejnezmian w strukturze ludowego Wojska Polskiego skutkowały sformowaniem w 1961 roku podległego organizacyjnie 6. Dywizji Powietrznodesantowej 26. batalionu rozpoznawczego - jednostki faktycznie przeznaczonej do prowadzenia działań rozpoznawczych na rzecz związków wyższego szczebla – frontu i armii.
Od stycznia 1964 roku jednostka została podporządkowana Inspektoratowi Szkolenia MON i w połowie tego roku przeniesiona do Dziwnowa na wyspie Wolin. Nieco wcześniej, 8 maja 1964 roku, rozkazem Nr 014/MON zmieniono jej nazwę na 1. batalion szturmowy. Poniższy etat (2/285) pochodzi właśnie z tego okresu, początkowego funkcjonowania JW 4101. Praktyka oczywiście nie szła w parze z tabelami osobowymi i należności, ale tak to przeważnie bywało.
Organizacyjnie jednostka składała się z dowództwa, sztabu, dwóch kompanii szturmowych, trzech kompanii rozpoznawczych, kompanii płetwonurków, kompanii łączności, pododdziałów podległych kwatermistrzostwu czy służbie samochodowej.
Dowództwo i sztab batalionu
Prócz dowódcy w jego skład wchodziło dwóch zastępców: ds. liniowych oraz ds. politycznych. Szefowi sztabu podlegało kilku oficerów oraz Sekcja Wykładowców i Tłumaczy Języków Obcych. Wymieńmy również w tym miejscu kilku szefów służb: saperów, spadochronowej, samochodowej, zabezpieczenia chemicznego, spadochronowej, uzbrojenia, zaopatrzenia finansowego.
Kompanie szturmowe
W batalionie były dwie kompanie tego typu, obie o podobnym składzie ale innej liczebności. Każda z nich miała dowództwo i dzieliła się na dwa plutony a te z kolei na trzy grupy. Pierwsza kompania liczyła 41 ludzi, w tym: dowódca, szef kompanii, pisarz-układacz spadochronów, dwóch dowódców plutonów, 6 dowódców grup, 6 starszych zwiadowców, 2 zwiadowców-motocyklistów i 22 zwiadowców. Dysponowali oni między innymi: 6 ręcznymi karabinami maszynowymi, 6 ręcznymi granatnikami przeciwpancernymi, 18 radiostacjami UKF R-352, 2 motocyklami z wózkami. Druga kompania była liczniejsza. Miało być w niej etatowo 57 żołnierzy. Prócz dowódcy, zastępcy dowódcy ds. politycznych i szefa kompanii posiadała dwóch dowódców plutonów, 6 dowódców grup, 6 pomocników dowódców grupy, 2 zwiadowców-motocyklistów, 12 starszych zwiadowców i 26 zwiadowców. Zespołowe uzbrojenie było identyczne z tym wymienionym przy pierwszej kompanii szturmowej (ilość odpowiednio większa).
Kompanie rozpoznawcze
W etacie batalionu były trzy. Każda z nich miała identyczny skład. Było to: dowództwo, dwa plutony rozpoznawcze i pluton łączności radiowej. W skład dowództwa wchodzili: dowódca kompanii, szef kompanii i pisarz-układacz spadochronów. Pierwszy pluton był rozwinięty, drugi skadrowany. Pluton miał w składzie dowódcę, 3 dowódców grup, 3 starszych zwiadowców i 12 zwiadowców, posiadał 3 ręczne karabiny maszynowe, 3 granatniki przeciwpancerne i 9 radiostacji UKF R-352. Pluton skadrowany w czasie pokoju posiadał tylko dowódcę.
W kompanii był pluton łączności radiowej. Posiadał dowódcę i dzielił się na dwie drużyny. Drużynę radiostacji średniej mocy i centrum odbiorczego w składzie: dowódca drużyny, 2 starszych radiotelegrafistów, telegrafista i kierowca-elektromechanik. Dysponowali oni samochodem z radiostacją KF R-118 i centrum odbiorczym R-351MM. Drugą drużyna to radiostacje przenośne. Miała składać się z dowódcy i pięciu starszych radiotelegrafistów. Według etatu mieli posiadać 7 radiostacji R-350.
Kompania płetwonurków
Warto wspomnieć, że pierwszy pluton płetwonurków w Wojsku Polskim był w składzie 26. batalionu rozpoznawczego. W 1. batalionie przewidywano kompanię tej specjalności. Prócz dowództwa (dowódca, zastępca dowódcy ds. politycznych, pomocnik dowódcy ds. technicznych, lekarz, szef kompanii, pisarz, kierowca) miała składać się z trzech plutonów płetwonurków i plutonu zabezpieczenia technicznego.
Każdy z plutonów płetwonurków to dowódca plutonu, dwóch dowódców grup, dwóch pomocników dowódców grup, 4 starszych płetwonurków-zwiadowców i 10 płetwonurków-zwiadowców. Jako środki łączności mieli otrzymać 18 radiostacji R-352.
Pluton zabezpieczenia technicznego odpowiadał za wsparcie pododdziałów bojowych. Składał się z dowódcy, pomocnika dowódcy – kierownika magazynu, starszego mechanika komory dekompresyjnej, starszego mechanika kontroli sprzętu płetwonurków, dwóch mechaników sprzętu płetwonurków, dowódcę kutra motorowego, kierowcę-starszego mechanika silnika zaburtowego, czterech kierowców-mechaników silnika zaburtowego, kierowcę-sanitariusza. Działania mogli zabezpieczać dzięki: komorze dekompresyjnej, kutrowi rozpoznawczemu SMK-75, 6 łodziami desantowymi z silnikami zaburtowymi, samochodami ciężarowymi i jedną przyczepą do transportu kutra oraz sanitarką.
Kompania łączności
W stosunku do poprzednich etatów, zdecydowanie wzmocniono batalion w pododdziały łączności (kompania zamiast plutonu na szczeblu batalionu). Na kompanię składało się dowództwo (dowódca, szef kompanii, pisarz-układacz spadochronów), warsztat remontu sprzętu łączności, centrala telefoniczna oraz plutony: radiostacji KF dużej i średniej mocy oraz pluton radiostacji KF R-350.
Warsztat składał się z kierownika warsztatu–technika łączności radiowej, magazynier-starszy mechanik, elektromechanik, kierowca-elektromechanik. W swojej pracy mógł wykorzystać: warsztat łączności Ł-1 z samochodem, stację ładowania akumulatorów PSŁ-1,5 i elektrownię oświetleniową EO-1/0,5.
Pluton radiostacji KF dużej i średniej mocy to: dowódca, dwóch dowódców radiostacji R-830, dwóch starszych radiotelegrafistów R-830, dwóch radiotelegrafistów R-830, dwóch dowódców radiostacji R-118, dwóch starszych radiotelegrafistów R-118, dwóch radiotelegrafistów R-118, dwóch dowódców centrum odbiorczego R-351MM, dwóch starszych radiotelegrafistów R-351MM, dwóch telegrafistów R-351MM i 4 kierowców-elektromechaników. Wszyscy ci żołnierze zapewniali pracę 2 radiostacji R-830, 2 radiostacji R-118 i 2 centrów odbiorczych R-351MM. Pluton posiadał 4 samochody specjalne sprzętu łączności.
Pluton radiostacji R-350 składał się z dowódcy, posterunku łączności z lotnikiem APŁL (starszy radiotelegrafista i kierowca) i dwóch drużyn: w każdej dowódca i 7 starszych radiotelegrafistów. Pluton dysponował 17 radiostacjami przenośnymi UKF R-350, 1 radiostacją UKF R-800, aparatownią APŁL i samochodem aparatowni.
Sekcja samochodowa
Podlegały jej dwa pododdziały. Pluton transportowy (dowódca plutonu, 2 dowódców drużyn, 2 starszych kierowców, 13 kierowców) z 17 samochodami ciężarowymi 2,5 t i 10 przyczepami. Funkcjonowanie pojazdów zapewniała drużyna remontu samochodów. Składała się ona z dowódcy drużyny-starszego mechanika samochodów, mechanika samochodowego, ślusarza-tokarza, kowala-spawacza, montera akumulatorów, elektryka-kierowcy i mechanika-kierowcy. Drużyna dysponowała warsztatem-samochodem B/Sam, przyczepę warsztatową, samochodem specjalnym do ładowania akumulatorów A/Sam z przyczepą.
Kwatermistrzostwo
Służbie kwatermistrzowskiej podlegały dwie drużyny: gospodarcza (dowódca drużyny-magazynier mundurowy, magazynier żywnościowy, pomocnik magazyniera, magazynier MPS, kierownik stołówki i kuchni, dwóch starszych kucharzy, dwóch kucharzy, szewc i krawiec) oraz transportowa (dowódca drużyny – starszy kierowca autobusu, dwóch starszych kierowców, 7 kierowców, kierowca-sanitariusz, kierowca-pomocnik magazyniera MPS, kierowca ciągnika kołowego). Drużyna transportowa dysponowała: samochodem osobowym, samochodem osobowo-terenowym, autobusem, cysterną na benzynę, sanitarką, 6 samochodami ciężarowymi, furgonetką, ciągnikiem oraz trzema przyczepami: na wodę (3000 litrów), transportową i kuchnią.
Spadochroniarnia
Zabezpieczeniem technicznym skoków oraz bezpieczeństwem ich wykonania zajmowało się w batalionie kilku ludzi. Byli to: szef służby spadochronowej, trzech instruktorów spadochronowych, szef spadochroniarni, magazynier, układacz spadochronów, meteorolog i kierowca.
Izba chorych
Przeznaczona była na 15 łóżek. W skład personelu wchodził lekarz, podoficer sanitarny i cywilna pielęgniarka.
Rozkład personelu w batalionie z podziałem na korpusy po zsumowaniu pododdziałów:
| oficerowie | podoficerowie | szeregowi | |
| dowództwo batalionu | 3 | - | - |
| sztab i szefowie służb | 17 | 6 | 2 |
| dtwo 1. kompanii szturmowej | 1 | 1 | 1 |
| pluton 1. kompanii szturmowej (x2) | 4 (8) | - | 15 (30) |
| dtwo 2. kompanii szturmowej | 2 | 1 | - |
| pluton 2. kompanii szturmowej (x2) | 4 (8) | 3 (6) | 20 (40) |
| dtwo kompanii płetwonurków | 3 | 1 | 1 |
| pluton płetwonurków (x3) | 3 (9) | 2 (6) | 14 (42) |
| pluton zabezpieczenia technicznego | 1 | 5 | 6 |
| dtwo kompanii rozpoznawczej (x3) | 1 (3) | 1 (3) | 1 (3) |
| pluton rozpoznawczy (x3 kompanie) | 4 (12) | - | 15 (45) |
| pluton rozpoznawczy skadrowany (x3 kompanie) | 1 (3) | - | - |
| pluton łączności radiowej (x3 kompanie) | 1 (3) | 2 | 9 |
| kompania łączności | 4 | 13 | 35 |
| sekcja samochodowa (bez szefa) | 1 | 4 | 37 |
| kwatermistrzostwo (z kwatermistrzem) | 4 | 6 | 18 |
| spadochroniarnia (bez szefa) | 3 | 3 | 2 |
| Izba chorych | 1 | 1 | - |
Uzbrojenie i wyposażenie batalionu według tabel z 23 czerwca 1965 roku:
| Uzbrojenie | 286 pistoletów TT wz.33, 250 kbk AK-47, 21 kbk-granatnik wz. 1960, 27 rkm, RPD, 27 granatników RGPPANC-2, 17 pistoletów sygnałowych, |
| Sprzęt optyczny | 68 lornetek 6x30, 48 lornetek 8x30, 43 peryskopy zwiadowcy TR, 5 lornetek nożycowych AST, 15 noktowizorów NSP-2, 211 kompasów |
| Sprzęt spadochronowy | 15 spadochronów treningowych ST-5ZM, 364 spadochrony desantowe SD-1, 182 spadochrony zapasowe SZ-60, 364 automaty spadochronowe KAP-3, 182 kamizelki ratownicze KR-7 |
| Sprzęt do nurkowania | 100 zestawów lekkiego nurka ze skafandrem PW-1, 80 aparatów nurkowych powietrznych P-21 Mors, 80 aparatów nurkowych tlenowo-powietrznych Czajka |
Mariusz Cielma
