• Tweet

Wykonanie budżetu MON w 2018 roku

     Z informacji zawartych w opublikowanym 4 czerwca br. rocznym sprawozdaniu Ministerstwa Finansów z wykonania budżetu państwa za 2018 rok wynika, że w ubiegłym roku na obronność wydatkowano łącznie 42,528 mld PLN, co stanowiło 103,4% planu z ustawy budżetowej. Nie tylko więc wykorzystano wszystkie zaplanowane środki, ale na potrzeby MON przesunięto dodatkowe pieniądze z rezerwy budżetu państwa. Na wydatki majątkowe, decydujące o modernizacji Sił Zbrojnych RP przeznaczono aż 31% całkowitych nakładów, co niewątpliwie jest sukcesem. Za porażkę natomiast należy uznać wykonanie wydatków na badania naukowe i prace rozwojowe na poziomie jedynie 20,8% planu z ustawy budżetowej.

Samobieżne przeciwlotnicze zestawy rakietowe Poprad powstały w wyniku realizacji pracy rozwojowej i obecnie trwają już ich dostawy seryjne. W 2018 roku na finansowanie prac rozwojowych wydatkowano zaledwie 214 mln PLN. Fot. Mariusz Cielma/Dziennik Zbrojny.

  Wyższe wykonanie wydatków MON niż zaplanowano w ustawie budżetowej wynika głównie z decyzji podjętej 15 października 2018 roku przez Komisję Finansów Publicznych o przekazaniu kwoty 1,6 mld PLN w postaci rezerwy celowej na finansowanie obszaru technicznej modernizacji Sił Zbrojnych RP, a w szczególności na przedpłaty związane z realizacją umowy na zakup przeciwlotniczego i przeciwrakietowego systemu obrony powietrznej średniego zasięgu kryptonim Wisła. Zgodnie z informacjami przekazanymi na posiedzeniu Komisji, było to możliwe „w związku z dobrą sytuacją na rynku pracy oraz lepszymi wpływami składek do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych”, co pozwoliło na zmniejszenie planowanej dotacji do tego Funduszu.

  Przejdźmy do szczegółowego omówienia wykonania wybranych kategorii budżetu MON w 2018 roku.

  W ustawie budżetowej na 2018 rok na wydatki obronne zaplanowano łącznie kwotę 41,144 mld PLN, wydano natomiast 42,528 mld PLN, co stanowiło 103,4% planu z ustawy budżetowej i 99,6% planu po zmianach. W ramach powyższej kwoty większość, bo aż 98,4% wydatkowano na części 29 budżetu państwa „Obrona narodowa”, a resztę (1,6%) na wydatki ujęte w innych częściach budżetu państwa w dziale 752 „Obrona narodowa”.

Wydatki w części 29 Obrona narodowa

  W ustawie budżetowej na finansowanie części 29 budżetu państwa „Obrona narodowa” zaplanowano kwotę 40.348,3 mln PLN. Po zmianach wprowadzonych w ciągu minionego roku plan ten uległ ostatecznie zwiększeniu do poziomu 41.890,4 mln PLN, a wykonanie do dnia 31 grudnia 2018 roku wyniosło 41.800,2 mln PLN. Dodatkowo do 31 marca br. zrealizowano wydatki niewygasające w wysokości 52,7 mln PLN. W rezultacie całkowite wykonanie w 2018 roku wyniosło 41.852,9 mln PLN, co stanowiło 103,7% kwoty zapisanej w ustawie budżetowej i 99,9% planu po zmianach.

  Podział poniesionych wydatków w części 29 na główne kategorie klasyfikacji budżetowej był następujący:

• 19.669,3 mln PLN przeznaczono na wydatki bieżące, co stanowiło 47,0% łącznych wydatków w części 29 budżetu. W stosunku do planu z ustawy budżetowej wykonanie wyniosło 97,9%.
• 12.798,1 mln PLN przeznaczono na wydatki majątkowe, co stanowiło 30,6% łącznych wydatków w części 29 budżetu. W stosunku do planu z ustawy budżetowej wykonanie wyniosło 118,0%.
• 7.794,2 mln PLN przeznaczono na świadczenia na rzecz osób fizycznych, w tym na emerytury głównie wojskowe, co stanowiło 18,6% łącznych wydatków w części 29 budżetu. W stosunku do planu z ustawy budżetowej wykonanie wyniosło 97,7%.
• 1.591,2 mln PLN przeznaczono na dotacje i subwencje, co stanowiło 3,8% łącznych wydatków w części 29 budżetu. W stosunku do planu z ustawy budżetowej wykonanie wyniosło 111,5%.

Wydatki w innych częściach budżetu w dziale 752

  W ustawie budżetowej na finansowanie działu 752 „Obrona narodowa” w innych częściach budżetu państwa (poza częścią 29) zaplanowano kwotę 795,7 mln PLN. Po zmianach wprowadzonych w ciągu 2018 roku plan ten uległ zwiększeniu do poziomu 807,0 mln PLN. Wykonanie do dnia 31 grudnia 2018 roku wyniosło 566,2 mln PLN. Dodatkowo do 31 marca br. zrealizowano wydatki niewygasające w wysokości 109,1 mln PLN. W rezultacie całkowite wykonanie w 2018 roku wyniosło 675,2 mln PLN, co stanowiło 84,9% kwoty zapisanej w ustawie budżetowej i 83,7% planu po zmianach.

  Na powyższą kwotę wykonania weszły między innymi następujące wydatki:

• 368,5 mln PLN przeznaczono na wydatki w części 42 „Sprawy wewnętrzne” głównie na zakupy: sprzętu transportowego, uzbrojenia i techniki specjalnej, informatyki i łączności oraz wyposażenia osobistego i ochronnego funkcjonariuszy, w ramach programu modernizacji służb MSWiA w latach 2017-2020;
• 108,0 mln PLN przeznaczono na wydatki w części 28 „Nauka”. Były to środki na dotację dla Narodowego Centrum Badań i Rozwoju na projekty badawcze i celowe w dziedzinie obronności;
• 73,1 mln PLN przeznaczono na wydatki w części 39 „Transport” związane z remontami tras kolejowych o znaczeniu obronnym oraz zakupy taboru kolejowego do transportu wojska;
• 37,3 mln PLN przeznaczono na wydatki w części 88 „Powszechne jednostki organizacyjne prokuratury”;
• 33,0 mln PLN przeznaczono na wydatki w części 85 „Budżety województw”;
• 25,6 mln PLN przeznaczono na wydatki w części 20 „Gospodarka” na zadania związane z utrzymaniem mocy rezerwowych ze względu na potrzeby Sił Zbrojnych RP (tzw. „Program Mobilizacji Gospodarki”);

Wydatki majątkowe

  W ustawie budżetowej na finansowanie wydatków majątkowych zaplanowano kwotę 11.317,9 mln PLN. Po zmianach plan ten uległ zwiększeniu do poziomu 13.247,0 mln PLN, a wykonanie do dnia 31 grudnia 2018 roku wyniosło 13.103,1 mln PLN. Dodatkowo do 31 marca br. zrealizowano wydatki niewygasające w wysokości 99,0 mln PLN. W rezultacie całkowite wykonanie w 2018 roku wydatków majątkowych wyniosło 13.202,1 mln PLN, co stanowiło 116,6% kwoty zapisanej w ustawie budżetowej i 99,7% planu po zmianach. Pozwoliło to na uzyskanie wskaźnika udziału wydatków majątkowych w łącznych nakładach na obronność na bardzo wysokim poziomie 31,0%.

  W ramach wydatków majątkowych finansowane były głównie inwestycje zapisane w Centralnych Planach Rzeczowych, w tym w Planie Modernizacji Technicznej Sił Zbrojnych RP. Jakie wydatki poniesiono w 2018 roku w zakresie tego planu pisaliśmy szczegółowo TUTAJ.  

Badania naukowe i prace rozwojowe

  Zgodnie z wymaganiami określonymi w art.7 ust. 3b ustawy „o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu Sił Zbrojnych RP” planowany udział wydatków przeznaczonych na badania naukowe i prace rozwojowe w dziedzinie obronności państwa w stosunku do łącznych wydatków na obronność, musi wynosić nie mniej niż 2,5%. W rezultacie tego wymagania w ustawie budżetowej na 2018 rok zapisano na ten cel kwotę 1.030,4 mln PLN.

  Niestety, łącznie na badania naukowe i prace rozwojowe w 2018 roku wydatkowano jedynie 214,0 mln PLN, co stanowiło 20,8% planu z ustawy budżetowej i zaledwie 0,5% łącznych wydatków na obronność. Na kwotę tę składają się wydatki poniesione w części 28 budżetu „Nauka”, w rozdziale 75221 „Projekty badawcze i celowe w dziedzinie obronności” (dotacje na 108,0 mln PLN) oraz wydatki zapisane w części 29 budżetu „Obrona narodowa” w rozdziale 75280 „Działalność badawczo-rozwojowa” (wydatki majątkowe na 17,9 mln PLN i wydatki bieżące na 88,1 mln PLN).

  Kolejny raz mamy więc sytuację, że ustanowiony w ustawie „o przebudowie i modernizacji technicznej oraz finansowaniu Sił Zbrojnych RP” wymagany poziom minimalnych nakładów na realizację prac badawczo-rozwojowych jest całkowicie oderwany od realiów w tym zakresie. Jednocześnie przeznaczenie na prace rozwojowe kwoty w wysokości jedynie 214 mln PLN to dramatycznie mało. Dla porównania warto napisać, że w 2016 roku wydatkowano na ten cel 604,5 mln PLN (67,3% planu), a w 2017 roku 359,7 mln PLN (38,7% planu). Pośrednio świadczy to o tym, że wojsko coraz więcej kupuje gotowych produktów, a coraz mniej inwestuje w opracowanie nowych rozwiązań z udziałem polskiego przemysłu obronnego. Utrzymanie tej negatywnej tendencji może spowodować, że coraz więcej nowoczesnego uzbrojenia i sprzętu wojskowego będzie trzeba nabywać od zagranicznych dostawców. 

Tomasz Dmitruk

• Tweet