2025-09-09 18:58:47
Polska otrzymała limit budżetu z SAFE w wysokości do 43,7 mld Euro
Komisja Europejska (KE) 9 września br. poinformowała, że w ramach podziału budżetu instrumentu SAFE (ang. Security Action for Europe) wynoszącego łącznie 150 mld Euro, Polska może otrzymać kwotę do 43,7 mld Euro (czyli ponad 180 mld PLN), co stanowi 29,2% całości dostępnych środków. Wnioski do KE o pożyczki z SAFE złożyło 19 państw, z których Polska otrzymała najwyższy limit. Instrument SAFE zapewnia dla krajów członkowskich Unii Europejskiej dostęp do nisko oprocentowanych pożyczek, które można spłacać przez okres nawet 45 lat. Pożyczki te mogą zostać przeznaczone na zakupy produktów związanych z obronnością oraz na przeprowadzenie pilnych i poważnych inwestycji publicznych wspierających europejski przemysł obronny.
Instrument SAFE uruchomiony został na mocy rozporządzenia Rady Unii Europejskiej (UE) 2025/1106 ustanawiającego „Instrument na rzecz Zwiększenia Bezpieczeństwa Europy („instrument SAFE”) poprzez Wzmocnienie Europejskiego Przemysłu Obronnego”, przyjętego 27 maja 2025 roku.
Wsparcie ze środków instrumentu SAFE w przyjętej wersji dokumentu obejmuje następujące kategorie:
- amunicja i pociski rakietowe;
- systemy artyleryjskie, w tym zdolności do precyzyjnych głębokich uderzeń;
- zdolności w zakresie walki naziemnej i ich systemy wsparcia, w tym wyposażenie żołnierzy i broń piechoty;
- małe drony (klasa NATO 1) i powiązane systemy antydronowe;
- ochrona infrastruktury krytycznej;
- cyberbezpieczeństwo;
- mobilność wojskowa, w tym kontrmobilność;
- systemy obrony przeciwlotniczej i przeciwrakietowej;
- morskie zdolności nawodne i podwodne;
- drony inne niż małe (klasy NATO 2 i 3) i powiązane systemy antydronowe;
- czynniki warunkujące potencjał sił, takie jak między innymi strategiczny transport powietrzny, tankowanie w powietrzu, systemy C4ISTAR, a także zasoby kosmiczne i usługi kosmiczne;
- ochrona aktywów kosmicznych;
- sztuczna inteligencja i walka elektroniczna.
Budżet inicjatywy SAFE wynoszący łącznie 150 mld Euro został podzielony w następujący sposób:
- Polska - 43 734 100 805 Euro (29,2% całości środków),
- Rumunia - 16 680 055 394 Euro (11,1%),
- Francja - 16 216 720 524 Euro (10,8%),
- Węgry - 16 216 720 524 Euro (10,8%),
- Włochy - 14 900 000 000 Euro (9,9%),
- Belgia - 8 340 027 698 Euro (5,6%),
- Litwa - 6 375 487 840 Euro (4,3%),
- Portugalia - 5 841 179 332 Euro (3,9%),
- Łotwa - 5 680 431 322 Euro (3,8%),
- Bułgaria - 3 261 700 000 Euro (2,2%),
- Estonia - 2 660 932 171 Euro (1,8%),
- Słowacja - 2 316 674 361 Euro (1,5%),
- Czechy - 2 060 000 000 Euro (1,4%),
- Chorwacja - 1 700 000 000 Euro (1,1%),
- Cypr - 1 181 503 924 Euro (0,8%),
- Finlandia - 1 000 000 000 Euro (0,7%),
- Hiszpania - 1 000 000 000 Euro (0,7%),
- Grecja - 787 669 283 Euro (0,5%),
- Dania - 46 796 822 Euro (0,03%).
Uzyskanie przez Polskę tak wysokiego limitu środków z SAFE ocenić należy pozytywnie, ale jednocześnie należy pamiętać, że to dopiero pierwszy etap formalnej procedury, której finałem będzie podpisanie umów pożyczkowych w lutym 2026 roku. Może się wówczas okazać, że wartość tych umów będzie niższa od przyznanego dziś limitu. Jeszcze trudniejszym etapem będzie wykorzystanie dostępnych środków w latach 2026-2030, tj. ich wydatkowanie i uzyskanie kwalifikowalności tych wydatków.
Kolejnymi krokami w procedurze uzyskania pożyczek z SAFE będzie:
- do 30 listopada 2025 roku - złożenie Narodowych Planów Inwestycji Obronnych;
- przegląd i ocena Narodowych Planów Inwestycji Obronnych przez KE;
- do stycznia 2026 roku przyjęcie decyzji wykonawczych Rady Europejskiej;
- do lutego 2026 roku negocjacje umów pożyczkowych i ustaleń operacyjnych oraz uruchamianie prefinansowania.
Tomasz Dmitruk
Grafika: MON.