2025-03-22 14:53:26
Wydatki na unowocześnienie Wojska Polskiego w 2024 roku
W 2024 roku wydatki na unowocześnienie Wojska Polskiego były ponoszone w ramach środków z budżetu państwa w zakresie Centralnych Planów Rzeczowych (CPR) i w ramach środków pozabudżetowych z Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych (FWSZ). Łącznie na ten cel wydatkowano 72,2 mld PLN, w tym z CPR 42,2 mld PLN i z FWSZ 30,0 mld PLN. W stosunku do początkowego planu nie wydatkowano aż 22,6 mld PLN (23,9%), w tym 6,7 mld PLN z CPR i 15,9 mld PLN z FWSZ. Mimo to, w odniesieniu do 2023 roku wydatki w 2024 roku były wyższe o łącznie 9,7 mld PLN (15,5%), w tym o 3,0 mld PLN z CPR i o 6,7 mld PLN z FWSZ.
W 2024 roku na unowocześnienie Wojska Polskiego wydatkowano 72,2 mld PLN. To rekordowa kwota, ale jednocześnie trzeba pamiętać, że na początku roku na ten cel zaplanowano środki na poziomie 94,8 mld PLN, zatem niewykonanie wyniosło 22,6 mld PLN. Fot. st. kpr. Wojciech Król /CO MON.
Omawianie wydatków na unowocześnienie Wojska Polskiego w 2024 roku rozpocznijmy od środków z budżetu państwa w zakresie Centralnych Planów Rzeczowych (CPR).
W zakresie Planu Inwestycji Budowlanych (PIB) zaplanowano nakłady w wysokości 6,690 mld PLN, a wydatkowano 5,976 mld PLN (89,3% planu). W stosunku do 2023 roku był to wzrost o 1,688 mld PLN (39,4%). Wydatki w ramach PIB przeznaczono na narodowe inwestycje budowlane w infrastrukturę Sił Zbrojnych RP, a także na inwestycje budowlane realizowane w ramach polsko-amerykańskiej umowy o wzmocnionej współpracy obronnej EDCA (Enhanced Defense Cooperation Agreement).
Wykonanie CPR i FWSZ w 2024 roku w odniesieniu do pierwotnego planu. Kwoty w tys. PLN. Na podstawie danych z MON i BGK.
W zakresie Planu Inwestycji Budowlanych PIB-NSIP (NATO Security Investment Programme) zaplanowano nakłady w wysokości 506,2 mln PLN, a wydatkowano 468,7 mln PLN (92,6% planu). W stosunku do 2023 roku był to spadek o 185,7 mln PLN (28,4%). Wydatki w ramach PIB-NSIP przeznaczono na sojusznicze (w ramach NATO) inwestycje budowlane związane z udziałem Polski w Programie Inwestycji Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego w Dziedzinie Bezpieczeństwa.
W zakresie Planu Zakupu Środków Materiałowych (PZŚM) zaplanowano nakłady w wysokości 6,789 mld PLN, a wydatkowano 4,271 mld PLN (tylko 62,9% planu). W stosunku do 2023 roku był to spadek o 1,204 mld PLN (22,0%). Wydatki w ramach PIB-NSIP przeznaczono m.in. na zakupy: materiałów pędnych i smarów, przedmiotów umundurowania i wyekwipowania, amunicji i materiałów wybuchowych, środków żywności oraz leków, środków opatrunkowych i materiałów medycznych. W aktualnej sytuacji bezpieczeństwa Polski niewykonanie w tej kategorii ponad 2,5 mld PLN należy ocenić wyjątkowo krytycznie.
W zakresie Planu Modernizacji Technicznej (PMT) w części z budżetu państwa zaplanowano nakłady w wysokości 34,914 mld PLN, a wydatkowano 31,476 mld PLN (tylko 90,2% planu). W stosunku do 2023 roku był to wzrost o 2,721 mld PLN (9,5%). Z PMT finansowane są zakupy nowego sprzętu wojskowego i uzbrojenia (SpW), w tym pociski rakietowe, modernizacje, modyfikacje oraz remonty SpW, a także prace badawczo-rozwojowe związane z opracowaniem nowych typów SpW.
W zakresie Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych (FWSZ) na cele „Programu Rozwoju Sił Zbrojnych” (PRSZ) zaplanowano nakłady w wysokości do 45,88 mld PLN, a wydatkowano 29,963 mld PLN (jedynie 65,3% planu). Mimo tego, w stosunku do 2023 roku był to wzrost o 6,669 mld PLN (28,6%). Z FWSZ finansowane są zakupy nowego SpW, w tym pocisków rakietowych oraz amunicji, głównie na mocy kontraktów zawieranych z zagranicznymi wykonawcami.
Wykonanie CPR i FWSZ w 2024 roku w odniesieniu do wydatków poniesionych w 2023 roku. Kwoty w tys. PLN. Na podstawie danych z MON i BGK.
A jaki był udział Agencja Uzbrojenia (AU) w wydatkach na modernizację techniczną Wojska Polskiego w 2024 roku? AU wydatkowała łącznie ponad 57 mld PLN, z czego: 29,96 mld PLN w ramach FWSZ, 25,56 mld PLN w ramach PMT ze środków budżetu państwa i 1,54 mld PLN w ramach PZŚM. Poza AU głównym dysponentem środków z CPR był także Inspektorat Wsparcia Sił Zbrojnych i jednostki pod niego podległe.
Wydatki na Centralne Plany Rzeczowe i z Funduszu Wsparcia Sił Zbrojnych oraz Funduszu Modernizacji Sił Zbrojnych (FMSZ istniejący do 2022 roku) zrealizowane w latach 2013-2024 i planowane w 2025 roku, z odniesieniem do PKB Polski. Opracowanie własne. W celu powiększenia należy kliknąć na wykresie.
O ile niewykonanie wydatków w ramach FWSZ, który finansowany jest głównie ze środków zwrotnych można częściowo usprawiedliwić, bowiem plan w tym zakresie realnie jest jedynie górnym limitem możliwych nakładów, to brak wykonania Centralnych Planów Rzeczowych na poziomie 6,7 mld PLN trzeba już ocenić krytycznie. Niewykonanie w tym zakresie wynika częściowo ze wzrostu koszów bieżących funkcjonowania Sił Zbrojnych RP i przesunięcia wewnątrz budżetu MON środków na ten cel (co było spowodowane m.in. wzrostem liczby żołnierzy oraz podwyżkami cen usług i materiałów), a częściowo decyzją o przekazaniu kwoty 2 mld PLN z części 29 budżetu państwa „Obrona narodowa” do części 55 budżetu państwa „Aktywa państwowe”, na mocy postanowień ustawy z dnia 27 listopada 2024 roku "o finansowaniu działań zmierzających do zwiększenia zdolności produkcji amunicji". Pieniądze te zostaną zatem przeznaczone również na cele związane z obronnością.
Tomasz Dmitruk
Autor pragnie podziękować Ministerstwu Obrony Narodowej i Agencji Uzbrojenia za udzielone informacje.
