2013-05-31 19:08:56
Terroryzm na świecie w 2012 r.
Omówienie edycji raportu „Country Reports on Terrorism” za rok 2012, wydawanego przez Departament Stanu USA.
W większości przypadków działania podmiotów pozapaństwowych są związane z al-Kaidą, a terroryzm sponsorowany przez państwa ma związek z Iranem. Ponadto do największych zagrożeń w Europie można zaliczyć działalność Partii Pracujących Kurdystanu, anarchistów w Grecji i Włoszech oraz republikańskich grup opozycyjnych w Północnej Irlandii.
W 2012 r. na świecie doszło do 6771 ataków, powodujących ponad 11.000 ofiar śmiertelnych oraz 21.600 rannych. Podczas minionego roku 1.280 osób zostało porwanych. Na zwiększoną ilość ofiar w styczniu miały wpływ ataki w Iraku oraz Nigerii, stanowiące ponad połowę wszystkich ofiar śmiertelnych w miesiącu na całym świecie. Wzrastająca ilość ofiar od lutego do maja 2012 roku była związana z wiosenną ofensywą w Afganistanie. Najniebezpieczniejszymi krajami na świecie okazały się Pakistan, Irak i Afganistan. Na kolejnych miejscach znalazły się Indie, Nigeria, Tajlandia, Jemen, Somalia, Filipiny oraz Syria.
Polska została wymieniona w raporcie jako jeden z krajów, który podjął współpracę z Arabią Saudyjską m.in. w zakresie zwalczania terroryzmu i prania brudnych pieniędzy.
Działalność centralnej al-Kaidy pod dowództwem Aymana al-Zawahiriego, może zostać uznana za znacząco zdegradowaną w wyniku prowadzonych na całym świecie działań przeciwko organizacji. Chociaż śmierć Osamy Bin Ladena jest najważniejszym wydarzeniem w 2012 r. udało się usunąć dziesiątki istotnych dowódców AQ na pograniczu Afganistanu i Pakistanu.
Jako najistotniejsze wydarzenia należy uznać śmierć Abu Yahya al-Libi oraz Abu Zaid al-Kuwaiti. Al-Kaida po stracie tych osób zminimalizowała swoją zdolność do dokonywania ataków, a pozostała część grupy w większym stopniu skupiła się na zapewnieniu sobie bezpieczeństwa i przetrwaniu.
Straty wśród przywódców grupy spowodowały zwiększenie niezależności organizacji stowarzyszonych z al-Kaidą, które zaczęły wyznaczać własne cele I kierunki rozwoju. W związku z zablokowaniem niektórych kanałów przekazywania środków, część organizacji zwiększyła aktywność w obszarze porwań i działań o charakterze kryminalnym. Pozwoliło to również na uzyskanie częściowej niezależności finansowej.
Al-Kaida Półwyspu Arabskiego oraz al-Kaida Islamskiego Maghrebu skupiły się na działaniach na mniejszą skalę w rejonie bezpośredniej aktywności oraz zwiększaniu wpływów nad lokalnymi społecznościami.
Jądro al-Kaidy wciąż posiada możliwość inspirowania, planowania i dokonywania ataków o charakterze regionalnym oraz transnarodowym. Przywództwo grupy znajduje się we zachodnim Pakistanie. Al-Kaida współdziała tam z afgańskimi i pakistańskimi talibami oraz siatką Hakkaniego. Zagrożenie również stanowi Lashkar-e-Taiba dla której celem ataków są również amerykańskie interesy w regionie.
W Jemenie wciąż postępuje walka z AQAP. W wyniku działań władz kraju wyparto bojowników z ich twierdz na południu zmuszając do zmiany otwartego konfliktu w działania asymetryczne. Podobnie sytuacja prezentuje się w Somalii, gdzie bojownicy al-Shabaab zostali wyparci z większych miast na południu kraju, a sama grupa jest osłabiona i targana podziałami.
W następstwie rewolucji po 2011 r. w Libii powstała próżnia w systemie bezpieczeństwa, która w połączeniu ze słabością instytucji centralnych oraz rozproszeniem zapasów broni, stworzyła warunki do rozwoju i działania dla terrorystów, czego przykładem mogą być wydarzenia z 11 września 2012 r. w Benghazi.
W Syrii iracka al-Kaida, pod maską frontu al-Nusra, odrzucając działania opozycji dąży do zbudowania islamskiego kalifatu obejmującego cały Lewant.
W strefie Gazy wzrastająca liczba ataków rakietowych przeprowadzanych przez Hamas i inne grupy ekstremistów, doprowadziła do przeprowadzenia przez Izrael w listopadzie operacji Filar Obrony.
W Afryce Zachodniej rośnie liczba ataków przeprowadzanych przez luźno powiązane grup określane jako Boko Haram. Część z nich współdziała z al-Kaidą Islamskiego Maghrebu. Wzrasta również złożoność przeprowadzanych działań. Istnieją przesłanki, że BH budują powiązania finansowe i szkoleniowe z innymi ponadnarodowymi organizacjami ekstremistycznymi.
W 2012 roku można było również odnotować wyraźne odrodzenie terroryzmu sponsorowanego przez Iran w postaci działań Korpusu Strażników Rewolucji Islamskiej i Brygad Jerozolimskich (Quds), Ministerstwa Wywiadu i Bezpieczeństwa oraz Hezbollahu. Działalność Iranu i Hezbollahu osiągnęła poziom nienotowany od lat 90tych.
Michał Hola / KN
