2023-08-25 19:10:23
Umowy offsetowe na II fazę programu Wisła podpisane
W dniu 25 sierpnia br. w Warszawie, z udziałem ministra obrony narodowej Mariusza Błaszczaka, zostały podpisane umowy offsetowe z amerykańskimi firmami Lockheed Martin Global Inc. oraz Raytheon Company w ramach realizacji II fazy programu Wisła, którego celem jest pozyskanie przeciwlotniczych i przeciwrakietowych zestawów rakietowych średniego zasięgu Patriot. Zawarte umowy offsetowe przewidują transfer technologii niezbędnych do ustanowienia zdolności przemysłowych wspierających podstawowe interesy bezpieczeństwa państwa i obejmują łącznie 13 zobowiązań (w tym 8 zobowiązań z firmą Lockheed Martin i 5 z firmą Raytheon) o sumarycznej wartości ok. jednego miliarda złotych. Termin ich realizacji został określony na okres do 5 lat.
Przedmiotem dostaw w zakresie II fazy programu Wisła mają być m.in. stacje radiolokacyjne GhostEye opracowane w ramach amerykańskiego programu LTAMDS (Lower Tier Air and Missile Defense Sensor). Podpisane dziś umowy offsetowe przewidują m.in. transfer do polskiego przemysłu niektórych technologii związanych z produkcją tego radaru. Fot. Raytheon.
Wśród beneficjentów offsetu znajdują się zweryfikowane przez stronę amerykańską pod względem posiadanych zdolności takie polskie firmy jak: MESKO S.A., Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Centrum Techniki Morskiej S.A., PCO S.A., PIT-RADWAR S.A., Polska Grupa Zbrojeniowa S.A., Wojskowe Zakłady Elektroniczne S.A., Wojskowe Zakłady Lotnicze nr 1 S.A. Oddział w Dęblinie, Wojskowe Zakłady Lotnicze nr 2 S.A., Wojskowe Zakłady Łączności nr 1 S.A. i Wojskowe Zakłady Uzbrojenia S.A.
W przypadku umów zawartych z firmą Lockheed Martin realizacja offsetu pozwolić ma m.in. na dalszy rozwój już budowanego Laboratorium HWIL, które powstaje w oparciu o projekty offsetowe z I fazy programu Wisła, a samo Laboratorium będzie wykorzystywane przy modernizacji i opracowywaniu nowych polskich rakiet lub w projektach rakietowych, które będą uruchamiane w kooperacji z podmiotami zagranicznymi. Offset od firmy Lockheed Martin obejmuje też transfer zdolności do projektowania i produkcji silników na paliwo stałe do rakiet większego kalibru (szef MON wspomniał o zdolności do produkcji paliwa na rzecz rakiet systemu HIMARS, w domyśle GMLRS). Kolejne zobowiązanie offsetowe zawarte z Lockheed Martin dotyczy możliwości serwisowania i wsparcia eksploatacyjnego samolotów F-16 i C-130 Hercules.
W ramach przedmiotowych umów offsetowych zawartych z firmą Raytheon przewidywane jest m.in. pozyskanie technologii związanych z systemami radiolokacyjnymi, w tym dookólnymi radarami LTAMDS (GhostEye), których zakup będzie obejmowała umowa na dostawy II fazy programu Wisła, oraz systemem dowodzenia.
Z bardziej ogólnych deklaracji dotyczących zakresu podpisanych umów offsetowych wspomniano o budowie w Polsce zaplecza usługowo-naprawczego i produkcyjnego wspierającego elementy programu Wisła, w tym w zakresie radarów LTAMDS i rakiet PAC-3 MSE, a także o włączeniu polskich firm do grona certyfikowanych dostawców dla podmiotów amerykańskich.
W dniu 24 maja 2022 roku Polska przekazała stronie amerykańskiej zapytanie ofertowe – Letter of Request (LoR) na dostawę trzech dywizjonów, czyli sześciu kolejnych baterii, systemu Patriot/IBCS w ramach realizacji II fazy programu Wisła. Po kilku miesiącach, 28 czerwca br. Departament Stanu USA wyraził zgodę na pozyskanie przez Polskę przedmiotowego uzbrojenia. Jeszcze w tym roku (minister Błaszczak powiedział o bliskim terminie), planowane jest podpisanie kontraktu na dostawy. Jednym z warunków do osiągniecia tego celu były właśnie podpisane dziś umowy offsetowe. Wartość zamówienia na II fazę Wisły (bez systemu IBCS i polskich elementów) została oszacowana przez stronę amerykańską na maksymalnie 15 mld USD netto .
W tym miejscu warto także wspomnieć, że zgoda (i wycena) udzielona 28 czerwca br. przez amerykański Departament Stanu nie obejmowała dostawy elementów systemu IBCS (Integrated Air and Missile Defense Battle Command System) dla II fazy programu Wisła, którego producentem jest Northrop Grumman. Z tego powodu, dziś po stronie wykonawców offsetu nie było tej amerykańskiej firmy. Dla II fazy programu Wisła oraz programu Narew (przewidującego pozyskanie zestawów rakietowych obrony powietrznej krótkiego zasięgu) nadal planuje się, że ich systemem kierowania i dowodzenia będzie IBCS. Jednak zakres ten został z polskiego LoR wydzielony do odrębnej notyfikacji i nadal czeka na udzielenie zgody przez amerykański Departament Stanu oraz będzie przedmiotem osobnego kontraktu, planowanego do podpisania również jeszcze w tym roku.
(TD)
