• Tweet

Modernizacja Sił Powietrznych – nowe informacje

     W dniu 23 sierpnia br. opublikowane zostały dwa ciekawe wywiady dotyczące procesu modernizacji technicznej Sił Powietrznych. Pierwszy z nich przeprowadzony został przez redaktora Dawida Kamizelę (z redakcji Strefa Obrony) z Inspektorem Sił Powietrznych gen. dyw. pil. Ireneuszem Nowakiem i dotyczył m.in. planowej modernizacji polskich wielozadaniowych samolotów bojowych (WSB) F-16C/D Jastrząb, wyposażenia lekkich samolotów bojowych FA-50PL oraz procesu wdrożenia do służby WSB F-35A i samolotów wczesnego ostrzegania Saab 340 AEW. Drugi wywiad przeprowadzony przez dziennikarkę „Zbrojnej TV” Ewę Korsak z ppłk Łukaszem Trederem, będącym członkiem zespołu do spraw wdrożenie do Sił Zbrojnych RP samolotu F-35, dotyczył przebiegu tego procesu oraz zdolności jakie da Wojsku Polskiemu ten typ samolotów. W artykule prezentujemy kilka najciekawszych informacji wynikających z treści obu wywiadów.

Polskie F-16C/D Jastrząb czeka proces modernizacji MLU. Umowa w tym zakresie może zostać podpisana jeszcze w tym roku. Fot. Maciej Nędzyński/CO MON.

  Z pełnym zapisem pierwszego z ww. wywiadów można zapoznać się TUTAJ, a drugiego TUTAJ. Oba zostały opublikowane na platformie YouTube. Poniżej prezentujemy w punktach kilka najciekawszych informacji wynikających z treści obu ww. wywiadów. 

Wdrożenie do Sił Powietrznych F-35A

• W dniu 28 sierpnia br., w Święto Lotnictwa Polskiego w Stanach Zjednoczonych odbędzie się uroczystość prezentacji tzw. rollout, pierwszego wyprodukowanego dla Polski wielozadaniowego samolotu bojowego (WSB) F-35A, z 32 zamówionych na podstawie umowy LOA PL-D-SAI podpisanej 31 stycznia 2020 roku. Pierwszy egzemplarz oznaczony jest symbolem AZ-01. Uroczystość będzie miała miejsce w zakładach Lockheed Martin w Fort Worth w stanie Teksas.
• Polska infrastruktura dla samolotów F-35A w 32. Bazie Lotnictwa Taktycznego w Łasku ma być gotowa do przyjęcia pierwszych samolotów w styczniu 2026 roku (a certyfikowana pod koniec 2025 roku), natomiast w 21. Bazie Lotnictwa Taktycznego w Świdwinie w styczniu 2027 roku. Również w 2026 roku mają zostać uruchomione w Polsce pierwsze symulatory F-35A.
• W 2026 roku do bazy w Łasku mają przylecieć pierwsze polskie F-35A (w liczbie 14 sztuk), a kolejne od stycznia 2027 roku mają trafiać już do bazy w Świdwinie.
• Obecnie na linii montażu końcowego w zakładach Lockheed Martin w Fort Worth znajdują się cztery pierwsze F-35A dla Polski, a cztery kolejne są na wstępnym etapie produkcji poszczególnych komponentów, w innych zakładach.
• Dotąd szkolenia dla pilotów F-35 na terenie Stanów Zjednoczonych prowadzone były w bazie amerykańskich sił powietrznych (AFB) Luke, w stanie Arizona, natomiast poczynając od polskich pilotów, szkolenia wszystkich zagranicznych pilotów F-35 prowadzone będą już w bazie lotnictwa amerykańskiej Gwardii Narodowej (ANGB) Ebbing, w mieście Fort Smith, w stanie Arkansas. Dodatkowo wstępne szkolenie, przez pierwsze 12 tygodni (w zakresie teorii oraz szkolenia symulatorowego) prowadzone będzie w bazie amerykańskich sił powietrznych (AFB) Eglin, w stanie Floryda.
• Podpisana umowa przewiduje szkolenie na F-35A w Stanach Zjednoczonych 24 polskich pilotów, podzielonych na siedem grup oraz 92 osób personelu naziemnego (w tym 17 instruktorów), podzielonych na trzy grupy. Na potrzeby szkolenia w USA będzie wykorzystywanych pierwsze osiem egzemplarzy polskich F-35A, które będą w latach 2024-2027 stacjonowały w bazie ANGB Ebbing. Pierwszych dwóch polskich instruktorów na szkolenie w Stanach Zjednoczonych ma wylecieć w połowie września br., a pierwsze loty na samolotach F-35A mają oni rozpocząć na przełomie grudnia br. i stycznia 2025 roku. Szkolenie personelu naziemnego w USA zacznie się w III kwartale 2025 roku, a skończy się w III kwartale 2026 roku. Szkolenia kolejnych osób personelu naziemnego będą prowadzone już w Polsce od II kwartału 2026 roku.
• Szkolenie dla pilotów F-35A w Stanach Zjednoczonych w przypadku instruktorów ma trwać 10 miesięcy, a dla zwykłych pilotów 6 miesięcy.
• Szkolenie pilotów i personelu naziemnego F-35A w Polsce ma rozpocząć się w 2026 roku, w bazie w Łasku, ale Siły Powietrzne planują także utrzymanie częściowo dalszego szkolenia pilotów F-35A w Stanach Zjednoczonych (w szczególności w zakresie szkolenia zaawansowanego), głównie z powodu warunków tych szkoleń, których nie można zapewnić w Polsce i Europie.
• Samoloty F-35A które zostaną wyprodukowane dla Polski będą w najnowszej wersji sprzętowej [czyli TR3 (Technology Refresh 3), Block 4 - red.], natomiast oprogramowanie będzie systematycznie akutalizowane do najnowszej wersji. Dostarczona wersja „umożliwi pełne i bezpieczne szkolenie”, natomiast możliwość wykorzystania coraz większego zakresu uzbrojenia ma się pojawiać wraz z kolejnymi aktualizacjami oprogramowania.
• W zakresie uzbrojenia F-35A przewiduje się m.in. pozyskanie pocisków przeciwokrętowych JSM (Joint Strike Missile), które posiadają również zdolności zwalczania celów lądowych. To lotnicza wersja znanej w Polsce rakiety NSM (Naval Strike Missile) będącej na wyposażeniu Morskiej Jednostki Rakietowej (i dwóch kolejnych zamówionych). Nie określono jeszcze harmonogramu realizacji tego zamówienia oraz liczby potrzebnych rakiet.
• Wśród innego uzbrojenia poza pociskami rakietowymi powietrze-powietrze krótkiego i średniego zasięgu, bombami i pociskami JSM, Siły Powietrzne zainteresowane są również nabyciem na potrzeby F-35A: bomb szybujących AGM-154C JSOW (Joint Standoff Weapon), pocisków przeciwradiolokacyjnych AGM-88G AARGM-ER (Advanced Anti-Radiation Guided Missile Extended Range), a także pocisków rakietowych powietrze-powietrze o zasięgu większym niż AIM-120C AMRAAM tj. europejskich pocisków MBDA Meteor lub amerykańskich AIM-120D AMRAAM.
• W ramach infrastruktury niezbędnej do eksploatacji samolotów F-35A w bazach w Łasku i Świdwinie buduje się, lub planuje się wybudować: hangar części zamiennych, budynek symulatorowy oraz budynek odpraw przed lotem i po locie pilotów w tzw. strefie SAPF (Special Access Program Facility), która będzie potrójnie chroniona, do której będą posiadały dostęp tylko osoby z odpowiednimi poświadczeniami bezpieczeństwa. Powstanie także warsztat LO do obsługi technologii niskiej obserwowalności (stealth) samolotu F-35A, umożliwiający utrzymanie odpowiednich warunków w zakresie temperatury i wilgotności, a także dodatkowe magazyny do składowania uzbrojenia.
• Wskazanym przez Pułkownika Tredera największym wyzwaniem we wdrożeniu do Sił Powietrznych samolotów F-35A jest pozyskanie niezbędnej liczby osób o odpowiednich kompetencjach.

Modernizacja MLU samolotów F-16C/D

• Rozpoczęcie finansowania programu modernizacji MLU (Mid-Life Update) polskich samolotów F-16C/D Jastrząb zostało przyspieszone z 2029 roku na 2026 rok. Modernizacją mają zostać objęte wszystkie samoloty, czyli 48 egzemplarzy. Przedstawiono Polsce 5 wariantów modernizacji o różnym zakresem i czasie realizacji. Plany zakładają modernizację co najmniej 6 samolotów rocznie, co oznacza, że może ona trwać nawet 8 lat.
• Obecnie Polska czeka na projekt umowy LOA (Letter of Acceptance) w ramach procedury FMS (Foreign Military Sales) na modernizację MLU i planuje się, że zostanie ona zawarta w terminie do końca tego roku.
• Największym problemem jest obecnie wybór systemu walki radioelektronicznej (WRE). Obecnie polskie F-16 wyposażone są w tym zakresie w system AN/ALQ-211(V)4 AIDEWS firmy Exelis Inc. (obecnie L3Harris). W ramach modernizacji MLU Polska rozpatruje oferty dwóch dostawców systemów WRE, które mają różne terminy realizacji, ale także zapewniają różne zdolności. Jeden z tych systemów, jest wersją rozwojową obecnego systemu (tj. AIDEWS) i dostępny jest szybciej, a drugi jest zupełnie nowym systemem, który lepiej współpracuje z docelowym nowym radarem AN/APG-83 SABR (Scalable Agile Beam Radar). Choć nie podano wprost o jakie systemy WRE chodzi można domyślać się, że pierwszym z nich jest opracowany przez L3Harris system AN/ALQ-254(V)1 Viper Shield (będący następcą systemu AIDEWS), a drugim system AN/ALQ-257 Integrated Viper Electronic Warfare Suite (IVEWS), opracowywany przez firmę Northrop Grumman, która jest również producentem radaru AN/APG-83 SABR. Ostateczny wybór systemu WRE może determinować termin zawarcia umowy i okres realizacji modernizacji.
• Modernizacja MLU polskich F-16 ma obejmować m.in. zmianę architektury kokpitu, w wyniku której „obecne wyświetlacze MFD zostaną wymienione na większe o rozmiarze 6x9” oraz zamontowany zostanie duży wyświetlacz centralny CPD (Center Pedestal Display)”. Modernizacja będzie obejmowała także: nowy radar AN/APG-83 SABR, nowy komputer misji oraz nową platformę nawigacyjną. Kokpit po modernizacji ma wyglądać podobnie jak w wersji Block 70/72. Po modernizacji polskie F-16 mają także posiadać możliwość wykorzystania szerszego zakresu uzbrojenia, w tym min.: bomb GBU-39 SDB i GBU-53/B StormBreaker (SDB II), a być może także pocisków rakietowych powietrze-powietrze AIM-120D AMRAAM (Polska analizuje zakup tego typu rakiety i uzyskała już informacje na jego temat oraz jest brana pod uwagę jako potencjalny klient).

Wyposażenie lekkich samolotów bojowych FA-50PL

• Inspektorat Sił Powietrznych widzi potrzebę integracji lekkich samolotów bojowych FA-50PL z pociskiem rakietowym powietrze-powietrze średniego zasięgu AIM-120 AMRAAM, co wynika z planowanej koncepcji operacyjnego ich użycia, jednak podpisana umowa nie obejmuje takiej integracji, a jedynie przewidziano wykonanie Studium Wykonalności w tym zakresie. Jeśli taka integracja okaże się niemożliwa, Inspektorat Sił Powietrznych będzie dążył do integracji FA-50PL z inną rakietą tej klasy (powietrze-powietrze średniego zasięgu, z aktywną głowicą radiolokacyjną) znajdującej się np. w ofercie europejskich producentów.
• Podpisana umowa przewiduje integrację FA-50PL z pociskiem powietrze-powietrze krótkiego zasięgu AIM-9X Sidewinder.
• System walki elektronicznej dla FA-50PL jest jeszcze przedmiotem ustaleń.
• Wybranym dla FA-50PL radarem jest Raytheon PhantomStrike z anteną AESA (co miało m.in. ułatwić integrację z pociskiem AIM-120, którego producentem jest również firma Raytheon).

Wdrożenie do Sił Powietrznych samolotów Saab 340 AEW

• Samoloty wczesnego ostrzegania Saab 340 AEW będą realizowały zadania Dowództwa Operacyjnego Rodzaju Sił Zbrojnych, a konkretniej COP-DKP, czyli Centrum Operacji Powietrznych Dowództwa Komponentu Powietrznego, stąd znajduje się na nich napis „Polish Air Force”,  natomiast ich operatorem jest Brygada Lotnictwa Marynarki Wojennej.
• Trwa szkolenie załóg samolotów, które wkrótce mają rozpocząć realizację zadań patrolowych.

(TD)

• Tweet