2025-08-24 20:53:48
Modernizacja MLU polskich F-16 – dodatkowe informacje
W dniu 13 sierpnia br. została podpisana umowa na kompleksową modernizację MLU (ang. Mid-Life Upgrade) polskich 48 wielozadaniowych samolotów bojowych F-16C/D Jastrząb, która ma doprowadzić je do najnowszej konfiguracji F-16V Viper. Dzięki informacjom otrzymanym z Dowództwa Generalnego Rodzajów Sił Zbrojnych możemy dziś napisać o kilku szczegółach tego procesu.
Proces modernizacji MLU polskich F-16 to jeden z priorytetów Sił Powietrznych w zakresie rozwoju zdolności lotnictwa taktycznego. Na zdjęciu F-16C nr 4067 pilotowany przez obecnego Inspektora Sił Powietrznych gen. dyw. pil. Ireneusza Nowaka. Fot. Bartosz Bera.
O zawarciu kontraktu na modernizację MLU polskich Jastrzębi informowaliśmy TUTAJ. Nasze wątpliwości budził jednak ostateczny zakres planowanych prac, bowiem w polskim zapytaniu do strony amerykańskiej o wyrażenie zgody na ten proces (o czym pisaliśmy TUTAJ), zakres ten dla kilku elementów był opcjonalny. Dotyczyło to np. zastosowanego komputera misji czy też systemu walki radioelektronicznej (WRE). Dziś dzięki odpowiedziom na pytania redakcji przekazanym przez rzecznika prasowego Dowództwa Generalnego Rodzaju Sił Zbrojnych (DGRSZ) płk Marka Pietrzaka, możemy kilka z tych wątpliwości wyjaśnić.
Zacznijmy od kwestii związanej z wydłużeniem żywotności samolotu do 12 000 godzin lotu. Informacja o tym, że polska modernizacja obejmuje „modyfikacje konstrukcyjne, które wydłużą żywotność samolotu do 12 000 godzin lotu” pojawiła się w komunikacie prasowym producenta tj. firmy Lockheed Martin. Normalnie takie wydłużenie żywotności samolotu ze standardowych 8000 godzin lotu do 12 000 godzin lotu jest efektem realizacji tzw. programu SLEP (ang. Service Life Extension Program), który przewiduje przegląd i wymianę wielu elementów struktury płatowca tj.: grodzie, podłużnice, elementy skrzydeł, usterzenia czy górnego poszycia kadłuba. Okazuje się jednak, że taki pełen zakres programu SLEP nie jest planowany w ramach zawartego kontraktu. Jak wyjaśnia DGRSZ „Na obecnym etapie eksploatacji samolotów F-16 nie ma konieczności modyfikacji płatowca i umowa tego nie obejmuje. W ramach podpisanej umowy wymianie podlegają tylko podłużnice CSL (ang. Canopy Sill Longeron) na 36 samolotach jednomiejscowych F-16C, w związku z analizą danych struktury płatowca programu ASIP (ang. Aircraft Structural Integrity Program)”. Wyjaśnijmy tutaj, że podłużnice CSL są to wzdłużne elementy konstrukcji kadłuba samolotu, które znajdują się wzdłuż kabiny pilota, na których spoczywa owiewka kabiny po jej zamknięciu. Na zamieszczonej poniżej grafice prezentującej przykładowy zakres programu SLEP wymiana podłużnic CSL ma numer 16B1107 i została zaznaczona czerwoną ramką. Jak widać, to tylko niewielki zakres całego programu SLEP, którego przeprowadzenie w przypadku polskich F-16 nie jest konieczne, ze względu na dobry stan konstrukcji płatowca (z wyjątkiem podłużnic CSL).
Przykładowy zakres programu SLEP z zaznaczonym czerwoną ramką elementem podłużnic CSL, które będą wymieniane w polskich F-16C.
Jednym z elementów MLU miała być modernizacja komputera misji MMC (ang. Modular Mission Computer) do najnowszej wersji 7000AH lub montaż komputera misji nowej generacji XMC (ang. Next Generation Mission Computer). Ostatecznie zdecydowano się na pierwszą opcję. Jak wyjaśnia DGRSZ „Modernizacja obejmuje upgrade o nowe moduły posiadanego już BFE (ang. Buyer Furnished Equipment) komputera misji MMC 7000A do 7000AH”.
Kolejna wątpliwość dotyczyła tego, czy polskie F-16 otrzymają systemu walki radioelektronicznej Northrop Grumman AN/ALQ-257 IVEWS (ang. Integrated Viper Electronic Warfare Suites), czy też L3Harris AN/ALQ-254V(1) Viper Shield. W tym przypadku DGRSZ potwierdziło, że “umowa obejmuje pozyskanie systemu walki radioelektronicznej L3Harris AN/ALQ-254V(1) Viper Shield”, będącego nowszą odmianą obecnie wykorzystywanego AN/ALQ-211(V)4 AIDEWS.
Modernizacja MLU polskich F-16 będzie obejmowała m.in. instalację systemu walki radioelektronicznej L3Harris AN/ALQ-254V(1) Viper Shield. Na grafice zaprezentowano jego standardowe elementy (kliknięcie grafiki spowoduje jej powiększenie). Fot. L3Harris.
Uzyskana amerykańska zgoda na modernizację MLU F-16 obejmowała m.in. pozyskanie multispektralnych zasobników rozpoznania obrazowego RTX (Raytheon) MS-110. Jest to rozwiązanie rozwojowe w stosunku do wykorzystywanych w Siłach Powietrznych zasobników DB-110, mogące prowadzić rozpoznanie w szerszym zakresie promieniowania elektromagnetycznego. Czy zawarty kontrakt obejmuje jenak zakup tego typu zasobników? Okazuje się, że tak. Jak możemy przeczytać w informacji przekazanej przez DGRSZ „Umowa obejmuje pozyskanie zaawansowanego systemu rozpoznania obrazowego MS-110 MULTI-SPECTRAL RECCE PODS. Pozyskany system będzie kompatybilny z wersją zmodernizowanych F-16 jak i obecną wersją F-16 OFP 6.5. Informacja o ilości kompletów, świadcząca o potencjale bojowym, nie podlega powszechnej publikacji”.
Porównanie pasma pracy zasobników rozpoznania obrazowego DB-110 i MS-110. Grafika RTX.
W komunikacie firmy Lockheed Martin dotyczącym zawartego kontraktu napisano również, że modernizacja obejmuje dodatkowe ulepszenia, w tym w zakresie zasobników obserwacyjno-celowniczych AN/AAQ-33 Sniper ATP z cyfrowym interfejsem wideo DVI (ang. Digital Video Interface). Czy zatem w ramach modernizacji planuje się zakup nowych zasobników Sniper ATP, a może modernizację posiadanych? I ponownie cytujemy DGRSZ: „Umowa nie obejmuje pozyskania nowych zasobników AN/AAQ-33 Sniper. Zawiera upgrade do AN/AAQ-33 Sniper ATP DVI z jednoczesnym dostosowaniem floty samolotów F-16 Block 52+ do AN/AAQ-33 Sniper ATP DVI wraz z możliwością wymiany danych (TWDL). Informacja o ilości kompletów do modernizacji, świadcząca o potencjale bojowym, nie podlega powszechnej publikacji”.
Tomasz Dmitruk
Autor pragnie podziękować Dowództwu Generalnemu Rodzajów Sił Zbrojnych za udzielone informacje.
